سیم بکسل
سیم بکسل (steel wire rope) در واقع یک طناب از جنس فلزی می باشد. سیم بکسل در سایز های ریز و درشت از 0.3 میلیمتر الی 64 میلیمتر تولید می شود. از سیم بکسل در صنایع مختلفی از جمله اتصالات کابین آسانسور، صنایع حفاری، معادن، اتصالات جرثقیل و تاور کرین و حتی در برش قطعات بزرگ سنگی استفاده می شود. در تولید سیم بکسل اغلب از آلیاژ های فولادی و یا استنلس استیل استفاده می شود. این ابزار پر کاربر صنعتی اغلب بر روی قرقره های چوبی مستحکم در متراژ 1000 و یا در سایز های ریزتر 2000 متری به بازار عرضه می شود. اغلب نمونه های طناب فولادی موجود در ایران وارداتی از کشور چین هستند.
مشخصات مکانیکی سیم بکسل
سیم بکسل ها در تنوع بسیار گسترده ای تولید می شوند. این تنوع سبب می شود که مشخصات مکانیکی سیم بکسل ها بسیار گسترده بوده و در دسته بندی های مختلفی قرار گیرد. در واقع تنوع بسیار بالای سیم بکسل ها از نظر مشخصات فنی سبب می شود تا این قطعه صنعتی نسبت به دیگر ادوات لیفتینگ بار مانند زنجیر بصورت خاص در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. برخی از مهمترین مشخصات مکانیکی سیم بکسل ها به قرار زیر هستند.
- ساختار سیم بکسل : یکی از اصلی ترین مشخصاتی که جهت خرید سیم بکسل می بایست در اختیار فروشندگان قرار دهید ساختار سیم بکسل است. ساختار سیم بکسل در واقع مشخص کننده تعداد رشته های (استرند ها) و تعداد مفتول های قرار گرفته در هر رشته می باشد. ساختار سیم بکسل بصورت مستقیم بر روی قابلیت کششی، قابلیت سایشی و انعطاف سیم بکسل تاثیر می گذارد. پر کاربرد ترین ساختار های سیم بکسل شامل ساختار های 6X19 , 8X19 , 6X36 , 6X37 , 19X7 می باشد.
- بافت سیم بکسل : همه سیم بکسل ها از مفتول هایی با قطر برابر در کل ساختار خود استفاده نمی کنند. بافت سیم بکسل مشخص کننده قطر مفتول ها در هر رشته یا اسنرند از سیم بکسل می باشد. بافت سیم بکسل بر روی مشخصات کششی، سایشی، انعطاف و دیگر مشخصات فنی سیم بکسل تاثیر مستقیم دارد. چهار بافت اصلی و چندین بافت ترکیبی برای سیم بکسل ها وجود دارند. پر کاربرد ترین بافت های سیم بکسل شامل بافت استاندارد و سیل SEALE می باشند.
- آلیاژ فلزی سیم بکسل : همانطور که پیشتر نیز اشاره شد سیم بکسل ها اغلب یا از آلیاژ های پر کربن فولادی تولید می شوند و یا از آلیاژ های مقاوم استیل (استنلس استیل). آلیاژ بکار رفته در تولید مفتول های سیم بکسل مهمترین فاکتور در مقاومت کششی و سایشی سیم بکسل ها محسوب شده و بر روی قیمت سیم بکسل نیز تاثیر قابل توجهی دارد. گرید های فولادی سیم بکسل ها اغلب با تنسایل 1360 در کمترین میزان و 2160 نیوتن بر میلیمتر مربع در بالاترین میزان تولید می شوند.
- قطر سیم بکسل : یکی دیگر از مشخصات مکانیکی که جهت سفارش و خرید سیم بکسل ها نیاز دارید قطر سیم بکسل است. قطر سیم بکسل بر حسب میزان بار وارد بر آن انتخاب شده و هر اندازه بار بالاتر باشد قطر نیز متناسب با آن افزایش پیدا می کند. برای کاربری های عمومی صنعتی اغلب از قطر 8 الی 24 میلیمتر استفاده می شود. قطر سیم بکسل بر روی وزن و میزان متریال بکار رفته در تولید سیم بکسل تاثیر مستقیم داشته و از مهمترین فاکتور های تعیین کننده قیمت سیم بکسل محسوب می شود.
- آبکاری سطحی سیم بکسل : آبکاری که در مورد سیم بکسل های فولادی مطرح می باشد یکی دیگر از مشخصات فنی سیم بکسل ها محسوب می شود. آبکاری سیم بکسل فولادی به منظور بالا بردن مقاومت در برابر زنگ زدگی انجام شده و اغلب از نوع گالوانیزه سرد می باشد.
تفاوت تسایل سیم بکسل با MBL و WLL
تنسایل سیم بکسل یا Ultimate Tensile Strength (UTS) به بیشترین مقدار تنش کششی اشاره دارد که یک رشته فولادی پیش از گسست میتواند تحمل کند. این مقدار بر حسب مگاپاسکال یا نیوتن بر میلیمتر مربع بیان میشود. تنسایل به جنس فولاد، ترکیب آلیاژی و نوع فرآیند تولید سیم بکسل بستگی دارد. مقادیر رایج تنسایل در سیم بکسل های صنعتی بین 1570 تا 1960 مگاپاسکال است.
MBL یا Minimum Breaking Load حداقل باری است که سیم بکسل بدون در نظر گرفتن فاکتور ایمنی می تواند تا حد شکست کامل تحمل کند. این مقدار بر حسب کیلوگرم یا تن اعلام می شود و حاصل ضرب سطح مقطع فولاد در تنسایل آن است. MBL برای انتخاب ایمن سیم بکسل در سیستم های باربرداری حیاتی در نظر گرفته می شود و معمولاً توسط سازنده تضمین می گردد.
WLL یا Working Load Limit بار مجاز عملیاتی است که می توان به طور ایمن بر سیم بکسل وارد کرد. این مقدار بر اساس MBL تقسیم بر ضریب ایمنی (معمولاً 5 یا 6) به دست می آید. WLL همواره بسیار کمتر از MBL و تنسایل طراحی شده است تا خطر پارگی یا خرابی کاهش یابد. استفاده از WLL در طراحی تجهیزات لیفتینگ یا جرثقیل ها برای حفظ جان افراد و ایمنی الزامی است.
