جرثقیل دستی
جرثقیل دستی زنجیری یا چِین بلاک، دستگاهی مکانیکی برای بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین با استفاده از نیروی انسانی است. این دستگاه متشکل از یک سیستم زنجیر، چرخ دنده و قلاب فولادی می‌باشد که با کشیدن زنجیر دستی، گشتاور لازم برای بالا بردن بار ایجاد می‌کند. طراحی ساده و کم‌حجم آن امکان استفاده در محیط‌های محدود و کارگاه‌های صنعتی کوچک را فراهم می‌کند.
چین بلاک‌ها معمولاً از فولاد مقاوم و آلیاژهای سخت شده ساخته شده‌اند تا در برابر فشار و سایش مداوم مقاومت داشته باشند. سیستم ترمز داخلی مکانیکی تضمین می‌کند که بار بدون لغزش و سقوط ناگهانی در موقعیت بالابری ثابت بماند. ظرفیت باربری این دستگاه‌ها از چند صد کیلوگرم تا چند تن متغیر است که بسته به مدل و سایز دستگاه انتخاب می‌شود.
نصب و نگهداری جرثقیل دستی زنجیری بسیار ساده است و نیاز به برق یا منابع انرژی خارجی ندارد. این ابزار در پروژه‌های ساختمانی، کارگاه‌های تولیدی، تعمیرگاه‌ها و انبارها برای بلند کردن بارهای سنگین استفاده می‌شود. کارایی بالا، هزینه کم و قابلیت حمل آسان از مزایای اصلی چین بلاک است که آن را در صنایع مختلف محبوب کرده است.
اجزای تشکیل دهنده بلوک جرثقیل دستی زنجیری
بلوک جرثقیل دستی زنجیری از مجموعه ای از اجزای مکانیکی و فلزی تشکیل شده که هماهنگی دقیق آن ها باعث عملکرد صحیح دستگاه می شود. هر جزء وظیفه خاصی در انتقال نیرو، افزایش گشتاور و ایمنی باربری دارد. کیفیت ساخت و جنس مواد اولیه هر بخش تاثیر مستقیم بر دوام و کارایی بلند کردن بار دارد.
- زنجیر دستی: انتقال نیروی کششی از اپراتور به سیستم چرخ دنده ها.
- چرخ دنده محرک: تبدیل نیروی کششی زنجیر به حرکت دورانی برای افزایش گشتاور.
- چرخ دنده محرک ثانویه: انتقال گشتاور به چرخ دنده اصلی و درام باربری.
- درام سیم بکسل یا زنجیر بار: قرقره ای که زنجیر بار روی آن جمع و باز می شود.
- قلاب بار: اتصال دهنده بار به بلوک؛ مجهز به ضامن ایمنی برای جلوگیری از سقوط بار.
- ساختار بدنه: قاب فلزی مقاوم که تمام اجزا را نگه داشته و تحمل بار را بر عهده دارد.
- ترمز مکانیکی: سیستم جلوگیری از حرکت ناخواسته بار در هنگام توقف یا رها شدن زنجیر.
- قرقره ها و یاتاقان‌ها: کمک به کاهش اصطکاک و افزایش روانکاری حرکت اجزای متحرک.
- محفظه پوشش: محافظت اجزای داخلی از گرد و غبار، رطوبت و آسیب های محیطی.
گرید و سایز زنجیر فولادی اتصالی جرثقیل دستی
زنجیر فولادی اتصالی مورد استفاده در جرثقیل های دستی از گریدهای مختلفی مانند Grade 80 و Grade 100 ساخته می شود. این زنجیرها از فولاد آلیاژی با عملیات حرارتی دقیق تولید می شوند تا مقاومت کششی بالا و سختی سطحی مناسب داشته باشند. فرآوری شامل عملیات فورج گرم، سخت کاری و تمپرینگ برای افزایش استحکام و دوام زنجیر است. تنسایل (مقاومت کششی) این زنجیرها معمولاً بین 800 تا 1100 مگاپاسکال است که بر اساس استانداردهای بین المللی تایید می شود. ظرفیت بار کاری مجاز (WLL) و حداقل مقاومت شکست (MBL) زنجیر با توجه به گرید و قطر آن مشخص می شود تا ایمنی در استفاده تضمین شود.
زنجیر فولادی جرثقیل دستی برای ظرفیت های 1 تا 25 تن در سایزهای متنوعی تولید می گردد. WLL معمولاً حدود 25٪ تا 33٪ MBL در نظر گرفته می شود تا فاکتور ایمنی رعایت شود. روش انتخاب زنجیر براساس ظرفیت جرثقیل و شرایط محیطی انجام می شود. در جدول زیر سایز زنجیر، MBL و WLL مطابق با استانداردهای مرجع ارائه شده است.
| ظرفیت جرثقیل دستی (تن) | سایز زنجیر (میلی‌متر) | MBL (تن) | WLL (تن) |
|---|---|---|---|
| 1 | 6 | 3.15 | 1 |
| 1.6 | 8 | 5.3 | 1.6 |
| 2.7 | 10 | 8.7 | 2.7 |
| 5 | 13 | 15.7 | 5 |
| 8 | 16 | 25.4 | 8 |
| 12.5 | 19 | 37.5 | 12.5 |
| 17 | 22 | 51.5 | 17 |
| 25 | 28 | 75 | 25 |
